
Maturidilik; İmam Maturidi’nin görüşleri ve düşünceleri doğrultusuda oluşmuştur. İmam Maturidi, 852’de Semerkant yakınındaki Maturid denilen yerde doğmuş, 944’te Semerkant’ta vefat etmiştir.
Eş’arilik; İmam Eş’ari’nin görüşleri doğrultusunda ortaya çıkmış itikadi bir mezheptir. İmam Eş’ari 874’te Basra’da doğmuş ve 936’da Bağdat’ta vefat etmiştir.
Hanefilik; Ebu Hanife’nin görüş ve düşünceleri doğrultusunda ortaya çıkmıştır. Ebu Hanife, 699’da Kûfe’de dünyaya gelmiş, 767’de Bağdat’ta vefat etmiştir. O daha sonraları İmam Âzam adıyla meşhur olmuştur.
Malikilik; İmam Malik’in görüşleri doğrultusunda ortaya çıkmıştır. İmam Malik, 712’de Medine’de doğmuş ve 795’te yine bu şehirde vefat etmiştir.
Şafiilik; İmam Şafii’nin fikirleri çerçevesinde oluşmuş fıkhi bir mezheptir. İmam Şafii, 767’de Filistin’in Gazze şehrinde doğmuş, 819’da Mısır’da vefat etmiştir.
Hanbelilik; Ahmed bin Hanbel’in görüş ve düşünceleri çerçevesinde ortaya çıkmıştır. Ahmed bin Hanbel, 780’de Bağdat’ta doğmuş ve 854’te yine aynı şehirde vefat etmiştir.
Yesevilik; Hoca Ahmet Yesevi’nin görüş ve düşünceleri çerçevesinde ortaya çıkıp yaygınlaş- mış tasavvufi yorumlardan biridir. Hoca Ahmet Yesevi (öl. 1166), Türkistan’ın Yesi şehrine bağ- lı Sayram kasabasında doğmuştur. Babası, o küçükken vefat etmiştir. İlim öğrenmeye Yesi‘de başlamış, daha sonra zamanın önemli ilim merkezlerinden biri olan Buhara’ya gitmiştir.
Kadirilik; Abdülkadir Geylani’nin görüş ve düşüncelerine dayanır. Abdülkadir Geylani, 1077 yılında Hazar Denizi’nin güneybatısında bulunan Geylan bölgesindeki Neyf köyünde doğmuş, 1166’da Bağdat’ta vefat etmiştir. Küçük yaşta babasını kaybeden Abdülkadir Geylani, annesi ve dedesi tarafından büyütülmüştür.
Nakşibendilik; Muhammed Bahauddin Nakşibend’in (öl. 1389) görüş ve düşüncelerine dayanan tasavvufi yorum biçimidir. Muhammed Bahauddin Nakşibend, Buhara yakınlarındaki Kasr-ı Ârifan köyünde doğmuş, yine aynı köyde vefat etmiştir.
Mevlevilik; Mevlâna Celaleddin Rumi‘nin görüş ve düşünceleri doğrultusunda oğlu Sultan Veled (öl. 1312) tarafından sistemleştirilip kurulmuştur. Bu meşhur mutasavvıf ve düşünürü- müz, 1207 yılında Horasan’ın Belh şehrinde dünyaya gelmiş, 1273’de Konya’da vefat etmiştir. Tasavvufi yorumlardan biri olan Mevlevilik onun görüş ve düşünceleri çerçevesinde oluşmuştur